Οι Πλατανίτες ιδιαίτερα ευαίσθητοι,λόγω της νησιώτικης προελεύσεώς τους και της πανέμορφης πλατανίτικης φύσης,σπάνια έκαναν χρήση του προξενητή,για να βρούν το ταίρι της ζωής τους.Ο έρωτας έπαιζε κυρίαρχο ρόλο στη ζωή τους και δεν ήταν δυνατόν να δεχθούν τη μεσολάβηση κάποιου προξενητή για να εκφράζουν εκείνο που επιθυμούσε η καρδιά τους.
Αν με τα ρόδα του έρωτα μπόλιασες την καρδιά σου
Αν του Θεού εζήτησες ν’ακούσεις τη φωνή
Αν το ποτήρι τσούγκρισες και με την ηδονή….
Απ’τη ζωή κάποιο σκοπό είχε το πέρασμά σου.
Παρόλα αυτά όταν οι γονείς του γαμπρού έβαζαν στο μάτι κάποια Πλατανίτισσα για να την κάνουν νύφη στο γιο τους,έστελναν την προξενήτρα στους γονείς της υποψήφιας νύφης να τους γνωρίσει την επιθυμία τους και να τους ρωτήσει,αν δέχονταν τούτη την επιθυμία.
Εάν η απάντηση ήταν αρνητική, η επιθυμία σταματούσε σε τούτο το σημείο.
Σε περίπτωση όμως που οι γονείς της υποψήφιας νύφης συναινούσαν,τότε οι γονείς του μέλλοντος γαμπρού επισκέπτονταν τους γονείς της νύφης για να συζητήσουν για την προίκα που θα έδιναν στον υποψήφιο γαμπρό.Εάν λοιπόν οι γονείς των δύο υποψηφίων κατέληγαν σε συμφωνία ως προς την προίκα και συμφωνούσαν και τα παιδιά τους,τότε συνέτασσαν το λεγόμενο ΄΄ξώπλακο ή προικοσύμφωνο΄΄, το οποίο υπέγραφαν οι πατεράδες του μέλλοντος ζευγαριού.
Την επόμενη μέρα οι γονείς του γαμπρού και οι κοντινοί συγγενείς επισκέφτονταν το σπίτι της νύφης κρατώντας γλυκίσματα, (δίπλες,μελομακάρονα,κουραμπιέδες), τα οποία πρόσφεραν στη νύφη και φανέρωναν το μυστικό τους σε όλο το χωριό.
Ο αρραβώνας γινότανε και γίνεται στο σπίτι της νύφης παρουσία στενών συγγενών και του κουμπάρου που συνήθως ήταν ο νονός του γαμπρού.
Πηγαίνοντας προς το σπίτι της νύφης ,το συμπεθεριό τραγουδούσε διάφορα τραγούδια.
Επικεφαλής της πομπής ήταν οι γονείς του γαμπρού έχοντας στη μέση το γιο τους.
Πρώτη στο σπίτι έμπαινε η πεθερά,η οποία αγκάλιαζε και φιλούσε τη νύφη και η δε νύφη γονάτιζε και φιλούσε το χέρι της.Στη συνέχεια έμπαινε ο γαμπρός που φιλούσε τη νύφη και ακολουθούσε ο πατέρας και οι άλλοι συγγενείς
Το ίδιο βράδυ άλλαζαν στα δάκτυλα των αρραβωνιασμένων τις χρυσές βέρες τις οποίες αγόραζε ο γαμπρός.
Παρών ήταν και ο παπάς που έδινε την σχετική ευχή,ή αν δεν ήταν, τότε την ευχή έδινε ο πατέρας του γαμπρού.Η στιγμή ήταν ιερή για όλους αλλά κυρίως για το ζευγάρι μιας και ο αρραβώνας αποτελούσε το πρώτο σκαλοπάτι που οδηγεί στο μεγάλο γεγονός του γάμου.
Η μητέρα του γαμπρού έκανε δώρο στη νύφη ένα από τα δαχτυλίδια της.
Μετά ακολουθούσε το τραπέζι,το τραγούδι κι ο χορός.Το βράδυ πυροβολούσαν με τις τσάγκρες και τα δίκανά τους για να κάνουν το χαρμόσυνο γεγονός πιο πανηγυρικό.
Ο ΓΑΜΟΣ
Ο Γάμος τα παλαιότερα χρόνια γινότανε πάντα Κυριακή.
Οι γάμοι γίνονταν σε περιόδους που κόπαζαν οι αγροτοποιμενικές δουλειές και κατά κανόνα το φθινόπωρο,το χειμώνα και αμέσως μετά το Πάσχα.
Η εβδομάδα πριν το γάμο ήταν εβδομάδα έντονης προετοιμασίας των οικογενειών και των μελλονύμφων.
Κυρίως οι ανύπαντρες φίλες της νύφης αναλάμβαναν τα συγυρίσματα του σπιτιού ,την παρασκευή των γλυκών και τα ζυμώματα του ψωμιού.
Την Δευτέρα έπλεναν τα προικιά της νύφης στις Χαρές, (στην είσοδο του χωριού), τραγουδώντας και χορεύοντας και προσφέροντας γλυκίσματα σε όλους τους Πλατανίτες.
Το πρώτο νερό στο καζάνι το έριχνε αγόρι ή κορίτσι άγαμο, που έπρεπε απαραίτητα να ζούν και οι δυο του γονείς.
Την ίδια ή την επόμενη μέρα σιδέρωναν τα πλυμένα ρούχα και την Τετάρτη γινόταν το στήσιμο και το στόλισμα του γιούκου.
Ο γιούκος φτιαχνότανε σε περίβλεπτη θέση της σάλας του σπιτιού και δίπλα στο γιούκο τοποθετούσαν τα γυαλικά και τα χαλκώματα της προίκας της νύφης.
Στο κάτω μέρος του γιούκου έβαζαν τα σαγίσματα και τις κουρελούδες,τις βελέντζες,κουβέρτες τα μαξιλάρα όλα στον αργαλειό υφασμένα και στην κορυφή του γιούκου ακουμπούσαν με ευλάβεια την εικόνα της Παναγίας και την εικόνα του Αγίου, του οποίου το όνομα έφερε ο γαμπρός.
Στη μέση του γιούκου ένα ρόδι και τα κουκούδια της εποχής .Το ρόδι για να φέρει γούρι στο ζευγάρι και να αποκτήσει πολλά παιδιά,όπως τα σπυριά του ροδιού.
Κάποιος από το σόι του γαμπρού που δεν διακρίνονταν για την εξυπνάδα του και την παρατηρητικότητά του, είχε την υποχρέωση να καταγράψει στο μυαλό του όλα τα προικιά της νύφης,για να βεβαιώσει το γαμπρό, αν όσα του έταξαν με το προικοσύμφωνο υπήρχαν στο γιούκο!
΄Εραιναν με ρύζι και άνθη τα προικιά και τα ασήμωναν.Τραγούδια συνόδευαν τούτη την μεγάλη του γάμου προετοιμασία από τους ξακουστούς τραγουδιστάδες του Πλατάνου.
Το ζύμωμα του ψωμιού γινότανε τα ξημερώματα της Πέμπτης ή της Παρασκευής και τα ψήνανε στους φούρνους,τα στόλιζαν με άνθη και τα άλειφαν με μέλι και τα ονόμαζαν φουσκωτές γιατι ήταν παχιά και φουσκωτά σαν τις σιλόπιτες,
Την Παρασκευή έψηναν τα γλυκα και όμορφα κορίτσια του χωριού μοίραζαν μέσα σε καλαθάκια τα ‘’καλέσματα’’ του γάμου,που ήταν λίγα πολύχρωμα κουφέτα,.ενα γαρύφαλλο,λίγο ρύζι και φύλλα λουλουδιών μέσα σε μια λευκή και με ωραία σχήματα στις άκρες της χαρτοπετσέτας.
Το Σάββατο σφάζονταν τα τραγιά και τα κατσίκια,που ήταν απαραίτητα για το γαμήλιο γεύμα της Κυριακής.
Την Κυριακή στις 11 το πρωί οι συγγενείς του γαμπρού,πυροβολούσαν 3 φορες για να συγκεντρωθούν όλοι οι συγγενείς και οι φίλοι στο σπίτι και να ξεκινήσουν να πάρουν τα προικιά.Μπροστάρηδες της πομπής ήταν οι λαικοί οργανοπαίκτες που έπαιζαν μπατινάδες και ακολουθούσαν ο γαμπρός με το συγγενολόι.
Την προηγούμενη ημέρα τα προικιά της νύφης περιφέρονταν σε όλο το χωριό πάνω σε γαϊδουράκια,τα οποία ήταν στολισμένα με χαιμαλιά.
Όταν έντυναν και χτένιζαν τη νύφη έστρωναν ένα λευκό τραπεζομάντηλο και επάνω τοποθετούσαν ένα πιάτο με νερό και έριχναν μέσα νομίσματα με πρώτη τη μητέρα της νύφης και την κοπέλα που χτένιζε την νύφη.Ανάλογη ατμόσφαιρα επικρατούσε και στο σπίτι του γαμπρού,έντονα συναισθήματα συγκίνησης και χαράς.
Η στέψη γινόταν με τους εκκλησιαστικούς κανόνες όπως και σήμερα και μετά έστηναν χορό και τραγουδούσαν οι οργανοπαίκτες στο προαύλιο της Αγιάννας με ολοκληρο το χωριό να συμμετέχει.
Πριν μπεί το νιόπαντρο ζευγάρι στο σπίτι έπρεπε να πατήσει πάνω σε σίδερο και πάντα με το δεξί πόδι για να είναι σιδερένιο ,γεμάτο υγεία,χαρά και ευτυχία.
Ακολουθούσε ο Γαμήλιος δείπνος με πλούσια εδέσματα κρασί και γλυκά και γλέντι τραγούδια και χορός μέχρι πρωίας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: ΟΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΝΤΛΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ''ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΡΙΖΕΣ ΜΑΣ'' ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΤΡΙΩΤΗ ΜΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Χ. ΚΟΥΚΛΗ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΘΕΡΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 210 9320356 / 6977345539
